Przyjęło siÄ™, że szkodliwe dla zdrowia tÅ‚uszcze trans wystÄ™pujÄ… w margarynach. Jednak dziÄ™ki zmianie metody produkcji jest to już od dÅ‚uższego czasu nieprawdziwy poglÄ…d. Obecnie margaryny miÄ™kkie – ze wzglÄ™du na brak tÅ‚uszczów trans w skÅ‚adzie i wysokÄ… zawartość korzystnych dla zdrowia nienasyconych kwasów tÅ‚uszczowych – sÄ… wrÄ™cz zalecane w prewencji chorób ukÅ‚adu krążenia. Na dodatek sÄ… one wzbogacane witaminami, dziÄ™ki czemu wykazujÄ… wiÄ™cej prozdrowotnych wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci.
– Ze wzglÄ™du na profilaktykÄ™ chorób ukÅ‚adu krążenia bardzo ważne jest, abyÅ›my wybierali takie tÅ‚uszcze, które zawierajÄ… niezbÄ™dne nienasycone kwasy tÅ‚uszczowe. Natomiast nadmierne spożycie tÅ‚uszczów pochodzenia zwierzÄ™cego zawierajÄ…cych nasycone kwasy tÅ‚uszczowe oraz tÅ‚uszczów typu trans zwiÄ™ksza ryzyko chorób ukÅ‚adu sercowo-naczyniowego. Warto dla zdrowia zamieniać tÅ‚uszcze pochodzenia zwierzÄ™cego, np. boczek, tÅ‚uste wÄ™dliny, tÅ‚uste miÄ™sa, smalec, Å›mietanÄ™, na tÅ‚uszcze roÅ›linne, np. olej rzepakowy, olej lniany, oliwa z oliwek, orzechy – mówi agencji Newseria Biznes dr Katarzyna Wolnicka, kierowniczka ZakÅ‚adu Edukacji Å»ywieniowej w Narodowym Instytucie Zdrowia Publicznego PZH – PIB.
Warto więc znaleźć korzystne dla zdrowia zamienniki do smarowania pieczywa zamiast często stosowanego masła czy smalcu.
– Takimi korzystnymi produktami mogÄ… być np. pasty z warzyw lub nasion roÅ›lin strÄ…czkowych z niewielkim dodatkiem olejów roÅ›linnych lub oliwy z oliwek. I oczywiÅ›cie miÄ™kkie margaryny, które również zawierajÄ… nienasycone kwasy tÅ‚uszczowe i sÄ… wolne od kwasów tÅ‚uszczowych trans – podkreÅ›la dr Katarzyna Wolnicka.
Kwasy tÅ‚uszczowe trans powstajÄ… w wyniku procesu częściowego uwodornienia tÅ‚uszczów roÅ›linnych, które ma na celu zmianÄ™ ich konsystencji z pÅ‚ynnej na staÅ‚Ä…. UdziaÅ‚ tÅ‚uszczów trans w codziennej diecie należy ograniczać do minimum, ponieważ podwyższajÄ… one stężenie „zÅ‚ego” cholesterolu (LDL), sprzyjajÄ… chorobom ukÅ‚adu sercowo-naczyniowego, przyczyniajÄ… siÄ™ też do ryzyka rozwoju m.in. insulinoopornoÅ›ci i cukrzycy typu 2. – Dlatego wÅ‚aÅ›nie warto sprawdzać na etykiecie, czy w skÅ‚adzie produktu nie mamy wÅ‚aÅ›nie takiej nazwy jak częściowo utwardzone tÅ‚uszcze roÅ›linne – mówi ekspertka. Im wyższÄ… pozycjÄ™ na liÅ›cie skÅ‚adników zajmujÄ…, tym wyższa ich zawartość w produkcie i tym bardziej należy ich unikać.
Co istotne, przyjęło się, że tłuszcze trans powszechnie występują w margarynach do smarowania pieczywa, ale to już od dłuższego czasu nie jest prawdą. Większość margaryn miękkich dostępnych na polskim rynku zawiera w tej chwili już tylko śladowe ich ilości.
– Starsze margaryny do smarowania zawieraÅ‚y kwasy tÅ‚uszczowe trans, ponieważ kiedyÅ› byÅ‚y produkowane innÄ… metodÄ…. Ze wzglÄ™du na wyniki badaÅ„, które pokazujÄ…, że kwasy tÅ‚uszczowe trans sÄ… bardzo niekorzystne dla zdrowia i mogÄ… podwyższać poziom niedobrego cholesterolu LDL, a obniżać poziom dobrego cholesterolu HDL, obecnie stosuje siÄ™ już innÄ… metodÄ™ produkcji – podkreÅ›la kierowniczka ZakÅ‚adu Edukacji Å»ywieniowej w Narodowym Instytucie Zdrowia Publicznego PZH – PIB. – Margaryny do smarowania produkuje siÄ™ w tej chwili metodÄ… estryfikacji, która pozwala uzyskać odpowiedniÄ… konsystencjÄ™, ale nie powoduje powstawania tÅ‚uszczów trans. Badania margaryn miÄ™kkich dostÄ™pnych na polskim rynku pokazujÄ…, że sÄ… one praktycznie wolne od tych tÅ‚uszczów.
Jak wskazuje, margaryny miÄ™kkie sÄ… produktem wrÄ™cz zalecanym w prewencji chorób ukÅ‚adu krążenia, ponieważ sÄ… bogate w korzystne dla zdrowia i ukÅ‚adu krążenia nienasycone kwasy tÅ‚uszczowe.
– Tu warto wspomnieć o margarynach wzbogacanych sterolami roÅ›linnymi, które sÄ… polecane przez towarzystwa kardiologiczne i dietetyczne dla osób z wysokim cholesterolem – mówi dr Katarzyna Wolnicka. – Udowodniono, że sterole roÅ›linne – skÅ‚adniki, które naturalnie wystÄ™pujÄ… w żywnoÅ›ci – zmniejszajÄ… wchÅ‚anianie cholesterolu, za to zwiÄ™kszajÄ… jego wydalanie. Taki efekt obserwujemy już przy spożyciu 1,5–3 g steroli roÅ›linnych. Natomiast 30 g margaryny dostarcza nam 2 g steroli roÅ›linnych, a wiÄ™c może być skuteczna we wspieraniu leczenia hipercholesterolemii.
Margaryny w przeciwieÅ„stwie do masÅ‚a nie zawierajÄ… mleka ani skÅ‚adników pochodzenia zwierzÄ™cego, wiÄ™c mogÄ… stosować je również weganie, wegetarianie i osoby na diecie bezmlecznej. Dodatkowo sÄ… wzbogacane witaminami, przez co majÄ… też korzystne dziaÅ‚anie na inne aspekty zdrowotne.
– Do margaryny sÄ… dodawane witaminy A i D. Ta pierwsza jest bardzo ważna dla naszego wzroku i jakoÅ›ci widzenia oraz funkcjonowania naszej skóry. Bierze też udziaÅ‚ w prawidÅ‚owym funkcjonowaniu ukÅ‚adu odpornoÅ›ciowego. Podobnie jak witamina D, która odpowiada również za metabolizm wapnia w organizmie, dlatego jest niezwykle istotna dla mocnych koÅ›ci i zÄ™bów. Ponadto margaryny – z racji tego, że sÄ… produkowane na bazie olejów roÅ›linnych – zawierajÄ… też witaminÄ™ E, która jest bardzo dobrym antyoksydantem i odpowiada m.in. za kondycjÄ™ i zdrowie naszej skóry – wymienia ekspertka.
