W ciÄ…gu ostatnich dwóch lat nasze emocje i komfort psychiczny zostaÅ‚y poddane wielkiej próbie. Najpierw zagrożenie dla życia i zdrowia, jakie przyniosÅ‚a pandemia, dÅ‚ugotrwaÅ‚y lockdown i zmiana naszych nawyków spoÅ‚ecznych, teraz obawa o bezpieczeÅ„stwo kraju i nas samych w zwiÄ…zku z konfliktem zbrojnym w Ukrainie, a także zaangażowanie w pomoc uchodźcom i UkraiÅ„com, którzy walczÄ… na miejscu z rosyjskim agresorem. Wiele osób skarży siÄ™ na przewlekÅ‚y stres, zaburzenia nerwicowe i uporczywe lÄ™ki przed okreÅ›lonymi sytuacjami. Coraz wiÄ™cej z nich szuka fachowej pomocy u specjalistów.
Eksperci przyznajÄ…, że wybuch pandemii byÅ‚ dla wielu osób dużym wyzwaniem pod wzglÄ™dem emocjonalnym. Nagle znaleźliÅ›my siÄ™ bowiem w caÅ‚kiem nowej sytuacji, która potÄ™gowaÅ‚a lÄ™k, stres, niepokój, niepewność i szereg innych negatywnych przeżyć. WielomiesiÄ™czna izolacja, przedÅ‚użajÄ…ce siÄ™ poczucie zagrożenia, brak bezpoÅ›redniego kontaktu z rodzinÄ… i bliskimi odbiÅ‚y siÄ™ na zdrowiu psychicznym wielu z nas, również dzieci i mÅ‚odzieży. Już dziÅ› mówi siÄ™, że efektem pandemii koronawirusa bÄ™dzie kolejna pandemia – różnego rodzaju zaburzeÅ„ psychicznych.
– Pandemia stworzyÅ‚a warunki dotÄ…d nam nieznane. Przede wszystkim pojawiÅ‚a siÄ™ izolacja, obawy o przyszÅ‚ość, caÅ‚a seria nowych zjawisk, ale też rzeczy, którymi byliÅ›my jako spoÅ‚eczeÅ„stwo przerażeni. ZostaliÅ›my zamkniÄ™ci w domach, zmierzyliÅ›my siÄ™ z obawÄ… o bliskich, o przyszÅ‚ość finansowÄ… i nie mieliÅ›my na to wszystko schematów. Efekty wywoÅ‚anych w ten sposób stanów lÄ™kowych zbieramy do dzisiaj, a bÄ™dzie tego jeszcze wiÄ™cej, ponieważ niestety to rozkwita – mówi agencji Newseria Lifestyle Monika Sacewicz, coach, trenerka i mentorka.
Silne emocje zwiÄ…zane z sytuacjÄ… epidemiologicznÄ… jeszcze nie zdążyÅ‚y wygasnąć, a już przyszedÅ‚ kolejny stres – tym razem zwiÄ…zany z rosyjskÄ… inwazjÄ… na UkrainÄ™. Wojna, która toczy siÄ™ tak blisko, przeraża i wywoÅ‚uje panikÄ™. Wiele osób wciąż nie może w to uwierzyć, czuje siÄ™ zagubionych, boi siÄ™, że konflikt zbrojny przerodzi siÄ™ w trzeciÄ… wojnÄ™ Å›wiatowÄ… i dotknie również PolskÄ™.
– Stres zwiÄ…zany z wojnÄ… w Ukrainie może być bardzo podobny do tego, co przeżywaliÅ›my w pierwszych dniach pandemii. Z tÄ… różnicÄ…, że po pewnym czasie informacje na temat pandemii, które pÅ‚ynęły z mediów, przynosiÅ‚y pewnÄ… nadziejÄ™, że wszystko wróci do normy. JeÅ›li chodzi o wojnÄ™ i te obrazy, które do nas docierajÄ…, mamy Å›wiadomość, że tego nie da siÄ™ w jednej chwili odwoÅ‚ać, że skutki tego, co już siÄ™ wydarzyÅ‚o, bÄ™dÄ… dÅ‚ugoterminowe – mówi Monika Sacewicz.
Z sondażu IBRiS dla „Rzeczpospolitej” wynika, że wojna wywoÅ‚uje niepokój u 80 proc. Polaków. Inne badanie instytutu wskazuje, że 24 proc. badanych zdecydowanie obawia siÄ™ zbrojnych dziaÅ‚aÅ„ Rosji w Polsce, ponieważ okreÅ›liÅ‚o ryzyko takich dziaÅ‚aÅ„ jako wysokie lub bardzo wysokie. Ponad poÅ‚owa respondentów oceniÅ‚a ryzyko ataku jako Å›rednie.
Zdaniem ekspertki dramatyczne wydarzenia za wschodnią granicą i związana z nimi trauma na długo pozostaną w naszej pamięci i świadomości.
– To, co siÄ™ teraz dzieje, z pewnoÅ›ciÄ… bÄ™dzie jeszcze silniejszym bodźcem niż pandemia. W zwiÄ…zku z tym, co nas czeka w nastÄ™pstwie tych wydarzeÅ„, bardzo przyda siÄ™ caÅ‚a armia psychoterapeutów i psychologów. Zainteresowanie siÄ™ zdrowiem psychicznym, próba jego wspierania, uzdrawiania to bÄ™dzie w zasadzie jeden z najważniejszych punktów, którym bÄ™dziemy siÄ™ musieli zająć, bo bez zadbania o tÄ™ sferÄ™ caÅ‚a reszta po prostu nie ma sensu – mówi coach.
Ostatnie dwa lata zmieniÅ‚y już podejÅ›cie do zdrowia psychicznego i dbania o ten aspekt naszego życia. Coraz wiÄ™cej osób zaczęło szukać wsparcia psychologów i psychiatrów, by poradzić sobie z dÅ‚ugotrwaÅ‚ym stresem, obawÄ… o zdrowie i życie swoje i bliskich czy wymuszonymi przez pandemiÄ™ zmianami w naszym życiu. W ten proces zaangażowali siÄ™ także pracodawcy – w trakcie pandemii jednym z nowych benefitów pozapÅ‚acowych staÅ‚y siÄ™ konsultacje z psychologami, oferowane nie tylko pracownikom, lecz także czÅ‚onkom ich rodzin.
– Åšwiat biznesu dbajÄ…cy o wsparcie mentalne swoich pracowników doÅ‚ożyÅ‚ cegieÅ‚kÄ™ do edukacji spoÅ‚eczeÅ„stwa, jak również do tego, żeby po prostu ludziom przywrócić pewien stan psychiczny sprzed pandemii – mówi trenerka i mentorka.
Swoim zdrowiem psychicznym zainteresowali siÄ™ także mężczyźni. Do tej pory wielu z nich – gÅ‚ównie ze wzglÄ™du na istniejÄ…cy w spoÅ‚eczeÅ„stwie stereotyp, że „chÅ‚opaki nie pÅ‚aczÄ…” – nie przyznawaÅ‚o siÄ™ do swoich emocji, tÅ‚umiÅ‚o je w sobie i nie siÄ™gaÅ‚o po pomoc specjalistów. Ten proces zmian i odchodzenia od tego stereotypu postÄ™puje.
– Kobiety dbajÄ… o swoje emocje, interesujÄ… siÄ™ nimi, rozmawiajÄ… z przyjacióÅ‚kami, sÄ… też w pewnej bliskoÅ›ci ze swoim ciaÅ‚em, bo emocje to czÄ™sto również reakcje w ciele. Natomiast mężczyznom trochÄ™ kulturowo nie wypada na przykÅ‚ad w pracy przyznawać siÄ™ do pewnych obaw, sÅ‚owo „lÄ™k” też jest w biznesie nie do koÅ„ca mile widzianym sÅ‚owem. Efekty odcinania siÄ™ od emocji już sÄ… widoczne, a w zwiÄ…zku z tÄ… sytuacjÄ…, którÄ… mamy, bÄ™dÄ… widoczne jeszcze bardziej. Dlatego przybywa osób w gabinetach psychoterapeutycznych, brakuje miejsc w szpitalach psychiatrycznych, sÄ… ogromne kolejki do psychoterapeutów, psychologów – mówi Monika Sacewicz.
Kobiety i mężczyźni inaczej radzą sobie z trudnymi sytuacjami, inna jest też reakcja obu płci na stres. Jednak nie można do tego podchodzić zerojedynkowo.
– Tak naprawdÄ™ jest tyle pÅ‚ci, ile ludzi, dlatego że pÅ‚eć to nie tylko kwestia anatomii, budowy mózgu, hormonów, to jest też kwestia emocji, odczuć, mentalizowania czy też myÅ›lenia o sobie. CaÅ‚a ta różnorodność siÄ™ zawiera na tym odcinku wÅ‚aÅ›nie miÄ™dzy kobietÄ… a mężczyznÄ…, wiÄ™c w prostym modelu mówimy o podziale na dwie części, ale tak naprawdÄ™ to jest dużo bardziej zróżnicowane. BadajÄ…c mózg kobiet i mężczyzn oraz ich reakcje, wiemy z naszych badaÅ„, że owszem, te różnice sÄ… i te reakcje na stres sÄ… bardzo różne – mówi ekspertka.
O przeżywaniu emocji przez kobiety i mężczyzn, ich różnych reakcjach na stres i koniecznej edukacji w sferze emocjonalnej eksperci rozmawiali podczas debaty zorganizowanej w ramach Thursday Gathering. To cykliczne wydarzenia odbywajÄ…ce siÄ™ w każdy czwartek o 17:00 w warszawskim Varso. Ich organizatorem jest Fundacja Venture Café Warsaw.
