Branża rolno-spożywcza, do niedawna uważana za jednÄ… z mniej postÄ™powych, dziÅ› obfituje w innowacje. NapÄ™dzajÄ… je trzy trendy – wpÅ‚yw żywnoÅ›ci na zdrowie, oddziaÅ‚ywanie na Å›rodowisko oraz cyfryzacja produkcji. InspiracjÄ… do tworzenia innowacji sÄ… potrzeby konsumentów i to wÅ‚aÅ›nie ich zdanie producenci żywnoÅ›ci coraz częściej biorÄ… pod uwagÄ™ w pierwszej kolejnoÅ›ci. W ramach projektu EIT Food Consumer Engagement Labs, koordynowanego przez Uniwersytet Warszawski, konsumenci pracujÄ… z firmami spożywczymi, wspóÅ‚tworzÄ…c innowacyjne produkty spożywcze. Laboratoria Zaangażowania Konsumentów majÄ… już na koncie ponad 20 wdrożeÅ„ produktów w różnych krajach europejskich, również w Polsce.
– Konsumenci okazujÄ… siÄ™ naprawdÄ™ cennym źródÅ‚em nowych pomysÅ‚ów na produkty. Eksperci odpowiedzialni za rozwój nowych produktów w firmach czasami nie zastanawiajÄ… siÄ™ nad okreÅ›lonymi potrzebami, sposobami ich realizacji przez rozwiÄ…zania produktowe, a to wÅ‚aÅ›nie konsumenci w procesach kokreacji potrafiÄ… zaproponować rozwiÄ…zania, pomysÅ‚y, podpowiedzieć podejÅ›cia, o których pracownicy firm nie byli w stanie pomyÅ›leć – mówi w wywiadzie dla agencji Newseria Innowacje kierujÄ…cy projektem prof. Krzysztof Klincewicz z WydziaÅ‚u ZarzÄ…dzania Uniwersytetu Warszawskiego, partner EIT Food.
Opracowana przez UW metodyka wspóÅ‚tworzenia produktów przez konsumentów (Consumer Engagement Labs) powstaÅ‚a dziÄ™ki wiedzy specjalistów z zakresu antropologii, psychologii, zachowaÅ„ konsumenckich i zarzÄ…dzania innowacjami, a nastÄ™pnie zostaÅ‚a poddana weryfikacji poprzez kolejne wdrożenia we wspóÅ‚pracy z partnerami akademickimi i przemysÅ‚owymi.
– Projekt EIT Food Consumer Engagement Labs opiera siÄ™ wÅ‚aÅ›nie na takim dialogu, na kokreacji, procesie wÅ‚Ä…czania konsumentów w przygotowywanie pomysÅ‚ów na nowe produkty, a później wdrażanie ich wspólnie z firmami. W tym zakresie EIT Food i Uniwersytet Warszawski sÄ… pionierami rynku europejskiego. UdaÅ‚o siÄ™ wypracować 22 nowe produkty przy wspóÅ‚pracy z kilkudziesiÄ™cioma firmami i panelami konsumenckimi w 16 krajach europejskich. Wszystkie te produkty sÄ… rzeczywiÅ›cie wybitnymi innowacjami rynkowymi – podkreÅ›la prof. Krzysztof Klincewicz.
Koncepcje tych produktów powstawaÅ‚y w latach 2019–2022 przy wspóÅ‚pracy 43 firm spożywczych z 82 grupami konsumentów. Kolejne produkty i nowe koncepcje opakowaÅ„ sÄ… w przygotowaniu.
Jednym z produktów wprowadzonych na rynek byÅ‚o zaproponowane przez polskÄ… firmÄ™ Lyofood danie obiadowe: pasternak z soczewicÄ… w marynowanych pieczarkach. Liofilizowane danie jest odpowiedziÄ… na potrzeby dwóch grup konsumentów. Z jednej strony jest ono ofertÄ… dla klientów poszukujÄ…cych zdrowej żywnoÅ›ci bez sztucznych dodatków, z drugiej – dla osób, które nie majÄ… czasu samodzielnie takiego dania ugotować, ale jednoczeÅ›nie chcÄ… siÄ™ odżywiać zdrowo. DziÄ™ki liofilizacji posiÅ‚ek zachowuje walory odżywcze, a jednoczeÅ›nie smak, teksturÄ™ i dÅ‚ugi okres przydatnoÅ›ci do spożycia. Produkt zapakowany jest w papierowy kubeczek, który sÅ‚uży jednoczeÅ›nie do przygotowania posiÅ‚ku oraz zastÄ™puje talerz. Przygotowanie posiÅ‚ku wymaga jedynie dodania gorÄ…cej wody.
Inny przykÅ‚ad polskiego projektu to „Burak na zdrowie” – opracowane przez Folwark WÄ…sowo gotowe danie z tego lubianego, ale wymagajÄ…cego w przygotowaniu warzywa, w wygodnych porcjach. Buraki zostaÅ‚y wzbogacone o korzystny dla stawów kolagen i kurkumÄ™, majÄ…cÄ… dziaÅ‚anie przeciwzapalne i korzystnie wpÅ‚ywajÄ…cÄ… na procesy trawienne.
– Obserwujemy niesamowitÄ… falÄ™ innowacji przychodzÄ…cych z różnych kierunków, poczynajÄ…c od zwiÄ…zków pomiÄ™dzy żywnoÅ›ciÄ… a zdrowiem, poprzez wpÅ‚yw na Å›rodowisko, aspekty energetyczne, wykorzystania wody i zasobów naturalnych, aż po wyzwania zwiÄ…zane z cyfryzacjÄ… przemysÅ‚u. WÅ‚aÅ›nie te trzy obszary: dietetyka i zdrowie, Å›rodowisko naturalne i wykorzystanie zasobów oraz cyfryzacja stanowiÄ… wÄ…tki przewodnie w aktywnoÅ›ci EIT Food – wyjaÅ›nia profesor WydziaÅ‚u ZarzÄ…dzania UW.
Jak podkreÅ›la, polskie firmy spożywcze nie majÄ… siÄ™ czego wstydzić na tle producentów z innych krajów europejskich. Teraz czeka ich szereg kolejnych wyzwaÅ„.
– Dotychczasowa struktura, skÅ‚ad produktów spożywczych, sposoby ich sprzedaży i wytwarzania bÄ™dÄ… musiaÅ‚y siÄ™ zmieniać. Nadchodzi kryzys gospodarczy, rosnÄ… koszty surowców energetycznych, zmieniajÄ… siÄ™ uwarunkowania cenowe na rynkach i tak naprawdÄ™ wszystkie te kryzysowe impulsy mogÄ… być jednoczeÅ›nie punktem wyjÅ›cia do fascynujÄ…cych innowacji, które mogÄ… siÄ™ pojawić na rynku – przewiduje prof. Krzysztof Klincewicz.
Projekt EIT Food Consumer Engagement Labs jest finansowany przez EIT Food, WspólnotÄ™ Wiedzy i Innowacji w obszarze żywnoÅ›ci Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT), organu Unii Europejskiej, w ramach programu ramowego UE Horyzont Europa. Projekt koordynuje WydziaÅ‚ ZarzÄ…dzania Uniwersytetu Warszawskiego. EIT Food skupia uniwersytety, instytuty badawcze oraz przedsiÄ™biorstwa z branży rolno-spożywczej, wspierajÄ…c też liczne grono start-upów. Konsorcjum EIT Food dąży do zwiÄ™kszania innowacyjnoÅ›ci sektora żywnoÅ›ci poprzez rozwój nowych produktów, technologii i usÅ‚ug, a przede wszystkim zaspokajanie potrzeb i oczekiwaÅ„ konsumentów, co ma siÄ™ przeÅ‚ożyć na podniesienie jakoÅ›ci zdrowia i życia obywateli UE.
