Ojcowie poświęcają dzieciom więcej czasu w pandemii. Prawie co trzeci przyznaje, że poprawiło to relacje rodzinne

Ponad 60 proc. ojców w czasie pandemii spÄ™dza wiÄ™cej czasu ze swoimi dziećmi. To przekÅ‚ada siÄ™ na poprawÄ™ wzajemnych relacji. – Jest to bardzo pozytywny skutek uboczny pandemii koronawirusa. DziÄ™ki temu roÅ›nie rola ojców w wychowywaniu dzieci – mówi dr Dariusz CupiaÅ‚ z Tato.net. Raport o ojcostwie „Stato’20” pokazaÅ‚ również, że ojcowie, którzy nie mieszkajÄ… z dziećmi, odczuwajÄ… pogorszenie sytuacji – w czasie pandemii nie majÄ… z nimi kontaktu lub jest on bardzo utrudniony. W Polsce wciąż maÅ‚o popularne sÄ… inicjatywy wspierajÄ…ce mężczyzn w ojcostwie, a dodatkowo nie sprzyjajÄ… im regulacje prawne i praktyka sÄ…dów. Dlatego eksperci postulujÄ… szereg zmian.

– Badania prowadzone podczas drugiej fali pandemii COVID-19 wykazaÅ‚y bardzo wyraźnie, że spora grupa mężczyzn wygraÅ‚a ojcostwo. Z tego należy siÄ™ cieszyć, bo skutki tego zjawiska bÄ™dÄ… odczuwalne przez lata, także wtedy, gdy już zapomnimy o pandemii. Wspólnie spÄ™dzony czas w domu – odrabianie lekcji, pomoc w nauce, wspólne posiÅ‚ki, czytanie na dobranoc, gimnastyka z tatÄ… – spowodowaÅ‚, że byÅ‚o znacznie wiÄ™cej interakcji miÄ™dzy ojcami a dziećmi. PrzysÅ‚użyÅ‚y siÄ™ temu praca i nauka zdalna – wyjaÅ›nia w rozmowie z agencjÄ… Newseria Biznes dr Dariusz CupiaÅ‚, inicjator projektu Tato.net.

W tegorocznej edycji raportu „Stato’20” w ocenie zmian w postawach ojcowskich w ostatnim roku dominuje stabilizacja, a jeÅ›li jest zmiana, to częściej na lepsze. Wielu badanych przyznaÅ‚o, że rozwinÄ™li siÄ™ jako ojcowie i lepiej postrzegajÄ… siÄ™ w tej roli. Jednym z najczęściej wskazywanych uzasadnieÅ„ takiej opinii jest spÄ™dzanie wiÄ™kszej iloÅ›ci czasu z dziećmi. Deklaruje to prawie 61 proc. ojców. NajwiÄ™ksza grupa badanych wskazywaÅ‚a, że poÅ›wiÄ™ca dzieciom caÅ‚Ä… swojÄ… uwagÄ™ przez ponad dwie godziny dziennie. Jeszcze w 2014 roku najpopularniejsze odpowiedzi dotyczyÅ‚y czasu liczonego w minutach. To przekÅ‚ada siÄ™ na mocniejsze wiÄ™zi i lepsze relacje. Ojcowie chwalili siÄ™ również tym, że w czasie pandemii wzrosÅ‚a ich Å›wiadomość na temat roli odgrywanej w Å¼yciu i wychowaniu dziecka, ale także dowiedzieli siÄ™ dużo nowych rzeczy na temat swoich pociech.

– Podczas pierwszych analiz w ramach inicjatywy Tato.net 16 lat temu poziom satysfakcji z peÅ‚nienia roli ojca u mężczyzn byÅ‚ bardzo niski. Obecnie obserwujemy bardzo duży wzrost satysfakcji z faktu bycia tatÄ… i peÅ‚nienia tej roli. Jest to obserwacja, która może wynikać z różnych dziaÅ‚aÅ„, programów i kampanii promujÄ…cych rodzinÄ™ oraz dziaÅ‚alnoÅ›ci różnych ruchów, inicjatyw takich jak Tato.net – zaznacza inicjator tego projektu.

Badani ojcowie zostali zapytani m.in. o bariery lub przeszkody napotykane w budowaniu relacji z dziećmi w czasie pandemii. Prawie 50 proc. ankietowanych uznaÅ‚o, że takie bariery nie istniejÄ…, a jedyne wskazania dotyczyÅ‚y ograniczenia wspólnych aktywnoÅ›ci poza domem, wyjść (13,8 proc.) oraz zamkniÄ™cia, izolacji od innych (11,1 proc.).

Jak podkreÅ›lajÄ… autorzy raportu, ze szczegóÅ‚owej analizy odpowiedzi widać jednak, że w rodzinach, które przed pandemiÄ… borykaÅ‚y siÄ™ z problemami, staÅ‚a obecność wszystkich czÅ‚onków w domu wydobyÅ‚a je na wierzch. OdrÄ™bnÄ… grupÄ… ankietowanych byli ojcowie niemieszkajÄ…cy z dziećmi, którzy wskazywali na caÅ‚kowity brak kontaktu lub bardzo utrudniony kontakt z dzieckiem w okresie pandemii.

Wzmocnienie roli ojców i rozwój ich kompetencji ma istotne znaczenie profilaktyczne dla zapobiegania problemom ich dzieci. Dlatego tak potrzebne jest wsparcie w ojcostwie w postaci programów czy warsztatów edukacyjnych, wymiany doÅ›wiadczeÅ„, np. w ramach lokalnych klubów ojcowskich. Takich inicjatyw prowadzonych przez organizacje pozarzÄ…dowe, szkoÅ‚y, samorzÄ…dy czy koÅ›cioÅ‚y jest coraz wiÄ™cej. WÅ‚Ä…czajÄ… siÄ™ w to również pracodawcy.

– To jest bardzo budujÄ…ce, że biznes jest zainteresowany ideÄ… work–life balance, a wiÄ™c wspieraniem pracownika, który jest ojcem, żeby radziÅ‚ sobie lepiej w godzeniu obowiÄ…zków zawodowych i rodzinnych. Firmy wspierajÄ… swoich pracowników także w podnoszeniu kompetencji w tym obszarze. PrzykÅ‚adem jest KGHM Polska Miedź, która organizuje zajÄ™cia, nie tylko dla rodziców, ale także dla ojców – podkreÅ›la dr Dariusz CupiaÅ‚.

Przy wszystkich wyzwaniach ojcowie jednak wciąż rzadko korzystajÄ… z oferty programów rozwojowych dla rodziców. W ciÄ…gu ostatniego roku zrobiÅ‚o to jedynie 5 proc. badanych. Takie wsparcie jest szczególnie przydatne nie tylko zaraz po urodzeniu dziecka, lecz również w kryzysowych dla niego i dla rodziny momentach, także przy rozwodach i dzieleniu opieki nad dziećmi.

– W Stanach Zjednoczonych ojcowie majÄ… do wyboru albo pÅ‚acić alimenty, albo iść do wiÄ™zienia. Zanim pójdÄ… do wiÄ™zienia, mogÄ… uczestniczyć w specjalnych kursach ojcostwa. Okazuje siÄ™, że prowadzone zajÄ™cia powodujÄ…, że decyzja ojców o zaangażowaniu siÄ™ finansowym i czasowym w opiekÄ™ nad dzieckiem siÄ™ zmienia. U nas taka praca instytucji z ojcami jest wciąż pieÅ›niÄ… przyszÅ‚oÅ›ci – mówi inicjator Tato.net.

Eksperci podkreÅ›lajÄ… także konieczność zmian w prawie, które wspieraÅ‚yby ojców. JednÄ… z rekomendacji legislacyjnych jest wpisanie wprost ojcostwa do Konstytucji RP. ArtykuÅ‚ 18 podkreÅ›la, że małżeÅ„stwo jako zwiÄ…zek kobiety i mężczyzny, rodzina, macierzyÅ„stwo i rodzicielstwo znajdujÄ… siÄ™ pod ochronÄ… i opiekÄ… Rzeczypospolitej Polskiej.

– Wciąż w naszej konstytucji ojcostwo nie funkcjonuje tak jak macierzyÅ„stwo, a przecież to może mieć różne pozytywne konsekwencje, gdyby ustawa zasadnicza również dostrzegÅ‚a wprost znaczenie ojca w Å¼yciu dziecka i naszego spoÅ‚eczeÅ„stwa – postuluje dr Dariusz CupiaÅ‚.

Nowe uregulowania powinny pojawić siÄ™ również w obszarze wsparcia ojców wychowujÄ…cych samotnie dzieci po Å›mierci ich matek.

– W Polsce wciąż istnieje kryzys zwiÄ…zany z rozpadem rodziny oraz regulacjami dotyczÄ…cymi alimentacji i opieki nad dziećmi. Przepisy prawne nie idÄ… w parze z praktykÄ… i wciąż pozostawiajÄ… wiele do życzenia – dodaje inicjator Tato.net.

Eksperci postulujÄ… o opracowanie rozwiÄ…zaÅ„ prawnych, urealniajÄ…cych obliczanie alimentów przez sÄ…dy, aby rola ojca nie byÅ‚a sprowadzona wyÅ‚Ä…cznie do dostarczania Å›rodków finansowych. Należy również zaostrzyć przepisy i sankcje za utrudnianie ojcu kontaktów z dzieckiem oraz regularnie edukować sÄ™dziów na temat trudnoÅ›ci w realizowaniu kontaktów z dziećmi, z jakimi borykajÄ… siÄ™ ojcowie na co dzieÅ„, a także zwiÄ™kszyć efektywność przepisów prawnych regulujÄ…cych te kwestie.

– Na przestrzeni lat takich zmian nie widać. Takie sygnaÅ‚y dostajemy od ojców w kryzysie, którzy korzystajÄ… z różnych programów Tato.net, spotkaÅ„. Nie otrzymujÄ… oni odpowiedniego zrozumienia i wsparcia. Dlatego rekomendujemy, by ten obszar spotkaÅ‚ siÄ™ z wnikliwszÄ… uwagÄ… instytucji, które sÄ… odpowiedzialne za legislacjÄ™ – podkreÅ›la dr Dariusz CupiaÅ‚.