Aplikacja leków przez skórÄ™ pozwala uniknąć nie tylko negatywnego wpÅ‚ywu na ukÅ‚ad pokarmowy, ale i bolesnych wkÅ‚uć przy podawaniu dożylnym lub podskórnym. Na razie tÄ… drogÄ… podawane sÄ… gÅ‚ównie silne leki przeciwbólowe czy hormony. NoÅ›nik transdermalny opracowany przez polski zespóÅ‚ badawczy pozwoli znacznie wydÅ‚użyć listÄ™ substancji przenikajÄ…cych przez skórÄ™. WÅ›ród nich bÄ™dÄ… leki przeciwcukrzycowe czy celowane terapie przeciwnowotworowe. WrocÅ‚awska spóÅ‚ka chce w ciÄ…gu kolejnych piÄ™ciu–siedmiu lat wprowadzić do sprzedaży pierwsze produkty.
– Obecnie na rynku dostÄ™pnych jest bardzo maÅ‚o leków transportowanych przez skórÄ™, bowiem istniejÄ…ca technologia ma ogromne ograniczenia dotyczÄ…ce wielkoÅ›ci substancji czynnej i jej charakterystyki. Mianowicie możemy transportować wyÅ‚Ä…cznie substancje rozpuszczalne w tÅ‚uszczach i bardzo maÅ‚e, co nam bardzo mocno zawęża liczbÄ™ dostarczanych leków – wyjaÅ›nia w rozmowie z agencjÄ… Newseria Innowacje Konrad Krajewski, czÅ‚onek zarzÄ…du Biotts.
Przez te ograniczenia do tej pory udaÅ‚o siÄ™ opracować formÄ™ transdermalnÄ… tylko dla 13 substancji czynnych, które sÄ… stosowane w ok. 45 lekach, a 10 z tych substancji odniosÅ‚o komercyjny sukces. Poprzez podanie transdermalne podaje siÄ™ m.in. hormony, rywastygminÄ™ w leczeniu choroby Alzheimera, nikotynÄ™ u osób rzucajÄ…cych palenie czy opioidowe leki przeciwbólowe w przypadku chorób onkologicznych.
– W tej chwili na rynku transdermalnym mamy wyÅ‚Ä…cznie leki przeciwbólowe, jest kilka leków na choroby neurodegeneracyjne oraz plasterki hormonalne bÄ…dź nikotyna – wymienia Konrad Krajewski. – NoÅ›nik Biotts umożliwia przenoszenie przez skórÄ™ dużych czÄ…steczek leków, leków rozpuszczalnych nie tylko w tÅ‚uszczach, ale również w wodzie. Tymczasowo nasz noÅ›nik zmiÄ™kcza przestrzenie miÄ™dzykomórkowe i tÄ… drogÄ… transportujemy leki do krwiobiegu lub chorobowo zmienionych tkanek.
PrzykÅ‚adem mogÄ… być peptydy stosowane w cukrzycy typu II, które sÄ… skutecznie transportowane do organizmu za pomocÄ… noÅ›nika.
– Koncentrujemy siÄ™ na kilku obszarach. Pierwszy z nich to wÅ‚aÅ›nie cukrzyca typu II, drugi obszar to onkologia, a trzeci – dermatologia. W tej chwili rozwijamy leki do terapii onkologicznych w raku skóry i raku piersi, który od 2021 roku jest najczęściej diagnozowanym nowotworem na Å›wiecie – mówi czÅ‚onek zarzÄ…du Biotts.
To oznacza, że w niedalekiej przyszÅ‚oÅ›ci możliwe stanie siÄ™ odejÅ›cie od wyniszczajÄ…cych chemioterapii czy bolesnych zastrzyków z insulinÄ….
– Potrafimy już dotrzeć do guza, zmniejszyć jego wielkość i spowodować wycofanie caÅ‚ego ukÅ‚adu guza z mezenchymy do epithelium, czyli cofniÄ™cia siÄ™ do poczÄ…tków komórki, która przestaÅ‚a być normalnÄ… komórkÄ…, a staÅ‚a siÄ™ komórkÄ… nowotworowÄ… – wyjaÅ›nia dr Jan Meler, dyrektor dziaÅ‚u rozwoju leków w Biotts.
NoÅ›nik umożliwia podawanie leków przez kilka dni. Dla przewlekle chorych pacjentów oznacza to dużą wygodÄ™, ponieważ zamiast codziennie przyjmować tabletki, aplikujÄ… plaster raz na tydzieÅ„. Co szczególnie istotne, zwÅ‚aszcza dla chorych onkologicznie, lek może być transportowany bezpoÅ›rednio do miejsca guza, z pominiÄ™ciem krążenia ogólnego. DziÄ™ki temu udaje siÄ™ uzyskać wysokie stężenie leku w miejscu chorobowo zmienionej tkanki, bez negatywnego wpÅ‚ywu na caÅ‚y organizm. Poza tym forma transdermalna minimalizuje inne efekty uboczne oraz ryzyko przedawkowania, utrzymujÄ…c staÅ‚y poziom leku we krwi na bezpiecznym poziomie.
– Omijamy drogÄ™ podania przez przewód pokarmowy, gdzie mamy bardzo dużo objawów ubocznych. Po drugie, wiadomo, że naklejenie plasterka wiąże siÄ™ z wiÄ™kszym komfortem w stosunku do iniekcji, która jest niestety dosyć bolesna – dodaje dyrektor dziaÅ‚u rozwoju leków w Biotts. – Leki transdermalne mogÄ… być stosowane we wszystkich jednostkach chorobowych, ponieważ w zależnoÅ›ci od tego, jak uÅ‚oży siÄ™ noÅ›nik i jak zrobi siÄ™ ukÅ‚ad dopuszczajÄ…cy do ukÅ‚adu wewnÄ™trznego czÅ‚owieka, możemy uzyskać dziaÅ‚anie podskórne, dziaÅ‚anie ogólne czy dziaÅ‚anie narzÄ…dowe.
NoÅ›nik opracowywany przez polski zespóÅ‚ badawczy jest rozwijany od kilku lat. Jak zapewniajÄ… twórcy, jest on gotowy do komercjalizacji, wymaga jedynie dostosowania do specyfiki danej substancji, która ma być transportowana za jego pomocÄ…. Zgodnie z planami spóÅ‚ki w przyszÅ‚ym roku majÄ… siÄ™ rozpocząć badania kliniczne pierwszej fazy z udziaÅ‚em ludzi i zwiÄ…zane z podaniem leku przeciw cukrzycy typu II. WejÅ›cie do sprzedaży nowych leków transdermalnych może nastÄ…pić w ciÄ…gu piÄ™ciu–siedmiu lat z uwagi na udziaÅ‚ twórców w uproszczonej Å›cieżce amerykaÅ„skiej Agencji Å»ywnoÅ›ci i Leków.
– Nasze autorskie rozwiÄ…zanie wprowadza elementy, które już sÄ… na rynku, sÄ… przebadane, natomiast po zÅ‚ożeniu stworzyÅ‚y nowÄ… jakość i ta jakość musi zostać przebadana, wiÄ™c czas rejestracji bÄ™dzie krótszy – mówi dr Jan Meler.
– Wyobrażamy sobie, że w przyszÅ‚oÅ›ci dowolny lek dostÄ™pny w tej chwili na rynku bÄ™dzie podawany również drogÄ… przezskórnÄ…. Szczególnie jeżeli mówimy o lekach podawanych w zastrzykach – chodzi o to, by one mogÅ‚y być podawane w maÅ‚ych plasterkach np. dla dzieci, które nie lubiÄ… zastrzyków. Ale to tyczy siÄ™ też pacjentów dorosÅ‚ych, bo lepiej jest nakleić jeden maÅ‚y plasterek na siedem dni, niż kÅ‚uć siÄ™ codziennie, co dwa czy co cztery dni – podkreÅ›la Konrad Krajewski.
WedÅ‚ug Allied Market Research Å›wiatowy rynek transdermalnych systemów podawania leków wypracowaÅ‚ w 2020 roku przychody siÄ™gajÄ…ce niemal 52,5 mld dol. Do 2030 roku wartość rynku wzroÅ›nie do ponad 87 mld dol.