Nawet co piÄ…ta kobieta odczuwa dolegliwoÅ›ci bólowe podczas współżycia seksualnego. To tzw. dyspareunia, której przyczynÄ… mogÄ… być zarówno problemy natury fizjologicznej, jak i psychicznej lub relacyjnej. Co istotne, ból może nie ograniczać siÄ™ tylko do stosunku, ale pojawiać siÄ™ też w innych momentach i wpÅ‚ywać na różne aspekty życia. Dlatego pacjentki coraz częściej zgÅ‚aszajÄ… siÄ™ z tym problemem do ginekologów i seksuologów, a ci podkreÅ›lajÄ…, że w leczeniu równie istotnÄ… rolÄ™ odgrywa zarówno psychoterapia, jak i praca z fizjoterapeutÄ….
– ZespoÅ‚y bólowe podczas współżycia sÄ… to jednostki chorobowe zwiÄ…zane z obrÄ™bem dna miednicy – mówi agencji Newseria Biznes Justyna Karczewska, fizjoterapeutka uroginekologiczna. – Ból pojawia siÄ™ podczas współżycia, ale nie tylko, może wystÄ…pić np. podczas wkÅ‚adania tamponów albo przy badaniu ginekologicznym. Najczęściej kobiety odczuwajÄ… te dolegliwoÅ›ci bólowe w wyniku zbyt dużych napięć, które mogÄ… być np. wynikiem stresu. Dlatego zajmujemy siÄ™ tÄ… kwestiÄ… zarówno od strony fizjoterapii, jak i psychoterapii.
Ból podczas stosunku to dolegliwość, która utrudnia, a czÄ™sto nawet uniemożliwia osiÄ…gniÄ™cie satysfakcji seksualnej. Jest to dysfunkcja ujÄ™ta w MiÄ™dzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10 pod numerem F52,6, okreÅ›lana fachowÄ… nazwÄ… dyspareunia. Nie jest ona marginalnym problemem – szacuje siÄ™, że dolegliwoÅ›ci bólowe podczas współżycia odczuwa nawet ok. 20 proc. kobiet. Niekiedy dyskomfort jest na tyle duży, że osoba, która go odczuwa, wycofuje siÄ™ z życia seksualnego.
– DolegliwoÅ›ci bólowe mogÄ… mieć też wpÅ‚yw na inne aspekty i powodować np. odczuwanie zaparć czy zgrzytanie zÄ™bami. To sÄ… rzeczy, które wydajÄ… siÄ™ niepowiÄ…zane, ale majÄ… zwiÄ…zek z bolesnym współżyciem seksualnym – mówi Justyna Karczewska.
U podÅ‚oża dyspareunii leżą czynniki zarówno natury fizjologicznej, jak i psychicznej lub relacyjnej. Bolesne stosunki pÅ‚ciowe mogÄ… sygnalizować poważniejsze problemy zdrowotne, jak np. endometriozÄ™, nadżerki, torbiele i mięśniaki czy nieprawidÅ‚owoÅ›ci w budowie narzÄ…dów pÅ‚ciowych, dlatego każdorazowo warto zasiÄ™gnąć w tej sprawie porady specjalisty (ginekologa lub seksuologa) i przeprowadzić zaleconÄ… diagnostykÄ™.
– Czynników psychologicznych jest bardzo wiele. To mogÄ… być m.in. urazy pochodzÄ…ce z okresu dzieciÅ„stwa, nadużycia i traumy seksualne, przekazy wyniesione z domu rodzinnego, czasem restrykcje religijne, obniżone poczucie wÅ‚asnej wartoÅ›ci, zaburzenia depresyjne, lÄ™kowe, kwestie relacji, problemy w zwiÄ…zku. OczywiÅ›cie brak edukacji seksualnej też może mieć tutaj duży wpÅ‚yw – wylicza dr Maja Chaudhuri, psycholożka, seksuolożka i psychoterapeutka.
Jak wskazuje, leczenie dyspareunii zależy od jej przyczyny i obejmuje zarówno fizjoterapiÄ™, jak i psychoterapiÄ™.
– Psychoterapia jest wÅ‚aÅ›nie po to, żeby w ogóle zidentyfikować przyczynÄ™ problemu i pracować kompleksowo, bo seksualność nie funkcjonuje w oderwaniu od innych aspektów. Czasem ten problem z seksualnoÅ›ciÄ… to jest wierzchoÅ‚ek góry lodowej i okazuje siÄ™, że musimy popracować z jakÄ…Å› traumÄ… lub zahamowaniami. One niekiedy dotyczÄ… też tego, żeby w ogóle udać siÄ™ na wizytÄ™ do fizjoterapeuty i popracować z ciaÅ‚em, bo tutaj różne napiÄ™cia w okolicach dna miednicy też wymagajÄ… pracy i Å‚Ä…czÄ… siÄ™ z caÅ‚ym procesem psychoterapii – mówi dr Maja Chaudhuri.
– Na poczÄ…tku szukamy tego, co mogÅ‚o wywoÅ‚ać te dolegliwoÅ›ci bólowe. Bardzo czÄ™sto jest to np. uraz, którego możemy nawet nie wiÄ…zać z tymi objawami. Potem w leczeniu wykorzystuje siÄ™ m.in. techniki manualne, czyli pracÄ™ z ciaÅ‚em, ćwiczenia oddechowe, ćwiczenia relaksacyjne. Niewiele kobiet wie też, że fizjoterapeuta uroginekologiczny – podobnie jak ginekolog – również pracuje z dnem miednicy, czyli bada i prowadzi terapiÄ™ przezpochwowo – dodaje fizjoterapeutka uroginekologiczna.
Ekspertki wskazujÄ…, że proces leczenia dyspareunii w coraz wiÄ™kszym stopniu wspierajÄ… technologie, jak np. aplikacje, które pomagajÄ… w ćwiczeniach rozluźniajÄ…cych albo uÅ‚atwiajÄ… kontakt miÄ™dzy pacjentkÄ… a psychoterapeutÄ…, wspierajÄ… edukacjÄ™ seksualnÄ… albo pozwalajÄ… Å›ledzić przebieg miesiÄ…czek.
– Bardzo istotny w procesie leczenia jest również partner lub partnerka pacjentki – mówi Maja Chaudhuri. – Kobiety zwykle indywidualnie zgÅ‚aszajÄ… siÄ™ na leczenie do psychoterapeuty i fizjoterapeuty, ale partnera też ono dotyczy, ponieważ czÄ™sto zalecane jest wstrzymanie siÄ™ od współżycia i aktywnoÅ›ci seksualnej. Natomiast później zwykle zalecamy konsultacjÄ™ partnerskÄ… albo konsultacje indywidualne dla partnera, żeby caÅ‚y ten proces byÅ‚ bardziej efektywny.
Problem zespoÅ‚ów bólowych w seksualnoÅ›ci ekspertki omawiaÅ‚y podczas jednego z ostatnich Thursday Gathering, który dotyczyÅ‚ edukacji seksualnej. Cykliczne imprezy, które sÅ‚użą wymianie doÅ›wiadczeÅ„, wiedzy i nawiÄ…zywaniu relacji, odbywajÄ… siÄ™ w każdy czwartek po 17 w warszawskim Varso, a ich organizatorem jest Fundacja Venture Café Warsaw.
