Chociaz w ostatnich latach poziom aktywnosci fizycznej Polak?w sukcesywnie r?sl, nadal co trzeci nie podejmuje jej w og?le. W rankingu najbardziej aktywnych panstw UE zajmujemy sz?sta pozycje od konca. Brak ruchu dodatkowo nasilaja pandemia i zwiazane z nia obostrzenia, jak chocby zamkniecie silowni czy rezygnacja z ferii zimowych. – Wazne, zeby zar?wno samorzady lokalne, jak r?wniez szkoly i rodzice aktywizowali mlode pokolenie do cwiczen – podkresla dr hab. Daniel Puciato, wykladowca wroclawskiej Wyzszej Szkoly Bankowej. Skutki braku ruchu po pandemii odczuje nie tylko spoleczenstwo, lecz takze cala gospodarka.
– Pandemia znacznie ograniczyla aktywnosc fizyczna Polak?w. Wszyscy jestesmy w domu, pracujemy zdalnie, wiec poziom aktywnosci, zwiazanej chocby z przemieszczaniem sie, radykalnie sie obnizyl. W czasie lockdownu zamkniete byly szkoly i przedszkola, silownie, kluby fitness, jak r?wniez parki, lasy i place zabaw, co obnizylo aktywnosc szczeg?lnie mlodego pokolenia. Tymczasem jest ona w okresie pandemii bardzo wazna, poniewaz nie tylko poprawia samopoczucie, ale takze oddzialuje pozytywnie na uklad odpornosciowy organizmu. Zalecane sa codzienne, 40-minutowe cwiczenia o umiarkowanej intensywnosci – m?wi agencji Newseria Biznes dr hab. Daniel Puciato, profesor Wyzszej Szkoly Bankowej we Wroclawiu.
Z najnowszej edycji corocznego badania „Multisport Index 2020” wynika, ze na poczatku tego roku 65 proc. Polak?w bylo aktywnych przynajmniej raz w miesiacu. Blisko polowa z nich (43 proc.) w czasie wiosennego lockdownu ograniczyla treningi, a og?lny poziom aktywnosci spoleczenstwa spadl do 61 proc. Z badania Kantar przeprowadzonego dla Benefit Systems wynika tez, ze Polacy wyraźnie dostrzegli tego skutki – 3/4 odczulo pogorszenie samopoczucia, a 65 proc. zauwazylo negatywny wplyw braku ruchu na zdrowie.
Z majowego badania CBOS („Å»ycie codzienne w czasach zarazy”) wynika z kolei, ze w czasie wiosennego lockdownu brak lub niedostatek aktywnosci fizycznej dla 29 proc. Polak?w byl najbardziej uciazliwym obostrzeniem, wyprzedzajac m.in. zamkniecie wiekszosci sklep?w, centr?w handlowych, szk?l, restauracji i ograniczenia w zyciu towarzyskim, na kt?re wskazywala srednio 1/4 badanych. Niedostatek aktywnosci fizycznej gorzej znosili mlodzi (44 proc. vs. 26 proc. starsi) oraz mieszkancy duzych miast (30 proc. vs. 25 proc. mieszkancy wsi).
– Styl zycia, czyli gl?wnie aktywnosc fizyczna i zdrowe odzywianie, odpowiada za ok. 55 proc. stanu naszego zdrowia. Systematyczna aktywnosc zmniejsza ryzyko wystepowania takich chor?b jak udar m?zgu, nadcisnienie tetnicze, choroba wiencowa, niekt?re rodzaje nowotwor?w czy cukrzyca typu II. Rozwija tez sile kosci i miesni, poprawia koordynacje ruchowa, gibkosc i r?wnowage, co jest szczeg?lnie wazne w przypadku os?b starszych, u kt?rych wystepuje wieksze ryzyko r?znego rodzaju upadk?w i uraz?w. Ponadto u dzieci aktywnosc fizyczna aktywizuje procesy rozwoju biologicznego, rozwija koordynacje i umiejetnosci ruchowe, lecz takze przyczynia sie do nawiazywania kontakt?w spolecznych – wymienia wykladowca wroclawskiej WSB.
Wedlug badan Eurobarometru w 2017 roku 56 proc. Polak?w deklarowalo, ze nigdy nie cwiczy ani nie uprawia sportu (przy sredniej dla og?lu kraj?w czlonkowskich wynoszacej 46 proc.). Regularna aktywnosc podejmowal mniej niz co czwarty, co plasowalo Polske w ostatniej sz?stce Unii Europejskiej. Od lider?w takich jak Finlandia, Dania, Holandia czy Szwecja, gdzie poziom aktywnosci spoleczenstwa przekracza 90 proc., Polak?w wciaz dzieli duzy dystans.
– Z badan wynika, ze od 40 do 60 proc. Polak?w nie spelnia wytycznych Swiatowej Organizacji Zdrowia. Co wiecej, aktywnosc fizyczna zmniejsza sie wraz z wiekiem, wiec w szczeg?lnie trudnej sytuacji sa seniorzy. Nie najlepiej sytuacja wyglada tez wsr?d dzieci, wsr?d kt?rych tylko 15 proc. spelnia normy WHO, a na dodatek w ciagu ostatnich czterech lat ten odsetek zmniejszyl sie z 20 proc., wiec jest to bardzo powazny problem. Najwiecej w Unii Europejskiej ruszaja sie Niemcy, Skandynawowie i Holendrzy, a najmniej mieszkancy Europy Srodkowo-Wschodniej oraz Poludniowej, w tym r?wniez Polacy – wskazuje Daniel Puciato.
Wedlug Swiatowej Organizacji Zdrowia siedzacy tryb zycia i przewlekly niedob?r ruchu – r?wniez uznany juz za nowa chorobe cywilizacyjna – sa w tej chwili czwarta przyczyna zgon?w na swiecie. Tylko w Europie przyczyniaja sie do smierci 500 tys. os?b rocznie. Minimalna dawka ruchu zalecana dla os?b doroslych przez WHO to 75 minut intensywnej lub 150 minut umiarkowanej aktywnosci fizycznej w ciagu tygodnia.
– Osoby starsze musza jeszcze wzbogacac swoja aktywnosc o cwiczenia koordynacji, gibkosci i r?wnowagi. Natomiast u dzieci rekomendowana jest codzienna aktywnosc fizyczna w wymiarze 60 minut o intensywnosci umiarkowanej i wysokiej. Podobnie powinny cwiczyc osoby z niepelnosprawnosciami oraz przewlekle chore, ale musza to oczywiscie robic pod kontrola lekarza lub fizjoterapeuty – precyzuje ekspert.
Wykladowca wroclawskiej WSB zauwaza, ze rezygnacja z ferii zimowych w tym roku dodatkowo nasili problem braku ruchu w spoleczenstwie. Wielu Polak?w spedzalo je do tej pory na narciarskich stokach.
– Dotad na ferie wyjezdzalo ok. 70 proc. mlodych Polak?w do 24. roku zycia i 50 proc. powyzej 24 lat. W tym roku rzad rekomenduje, aby w ferie pozostac w domu, a jest to bardzo wdzieczny czas dla aktywnosci fizycznej. Przewazaja oczywiscie sporty zimowe, narciarstwo, ale wyjezdzajacy na ferie biegaja, plywaja, wiecej spaceruja. Jest ryzyko, ze w tym roku zwlaszcza mlodsze pokolenie spedzi te ferie w spos?b bierny, a wiec przed telewizorem, komputerem czy na grach komputerowych. To jest groźne, bo nie dojdzie do pelnej regeneracji sil psychofizycznych. Dzieci i mlodziez podczas drugiego semestru moga byc przemeczone, miec gorsze wyniki w nauce. Wazne wiec, zeby zar?wno samorzady lokalne, jak i szkoly i rodzice aktywizowali mlode pokolenie do cwiczen – podkresla Daniel Puciato.
Jak przekonuje, skutki braku ruchu odczuja na wlasnej sk?rze nie tylko dzieci, ale tez wiekszosc Polak?w, a takze cala gospodarka. Juz kilka lat temu koszty hipokinezji (niskiej aktywnosci fizycznej) wsr?d mieszkanc?w naszego kraju szacowano na ponad 2 mld euro rocznie, co stanowilo r?wnowartosc 8,4 proc. krajowych wydatk?w na sluzbe zdrowia (raport z 2015 roku „Koszty ekonomiczne braku aktywnosci fizycznej w Europie” ISCA/Centre for Economics and Business Research). Åacznie dla 28 kraj?w UE brak aktywnosci ruchowej generuje koszt ekonomiczny na poziomie 80,4 mld euro rocznie. Gdyby jednak 20 proc. nieaktywnych Europejczyk?w zaczelo sie ruszac, wygenerowaloby to oszczednosci siegajace 16,6 mld euro, z czego ok. 430 mln rocznie tylko w Polsce.
– Zbyt niska aktywnosc fizyczna spoleczenstwa wplywa negatywnie w posredni spos?b – zar?wno w wymiarze mikro, np. na pracownik?w, gospodarstwa domowe czy przedsiebiorstwa, jak i w obszarze makro, a wiec na gospodarke narodowa jako calosc. Mozna wyr?znic dwojakie koszty niskiej aktywnosci fizycznej. Po pierwsze, sa to koszty bezposrednie, zwiazane z koniecznoscia leczenia chor?b cywilizacyjnych. Po drugie, sa to koszty posrednie, kt?re wiaza sie z utrata wartosci dobrego, zdrowego zycia. Z badan wynika, ze jesli polowa os?b nieaktywnych fizycznie zaczelaby sie ruszac, to w Polsce mozna byloby zaoszczedzic ok. 0,5 mld zl na samej sluzbie zdrowia. Natomiast na swiecie mozna by uniknac 5 mln przedwczesnych zgon?w z tego powodu – m?wi profesor Wyzszej Szkoly Bankowej we Wroclawiu.