– Co roku dwa razy wiÄ™cej Polaków traci życie w wyniku samobójstw niż w wypadkach drogowych – podkreÅ›la suicydolog, dr Halszka Witkowska. Problem nasila siÄ™ szczególnie w przypadku seniorów oraz mÅ‚odzieży. Z danych Komendy GÅ‚ównej Policji wynika, że w ubiegÅ‚ym roku 1496 dzieci i nastolatków podjęło próbÄ™ samobójczÄ… i 127 z tych prób zakoÅ„czyÅ‚o siÄ™ Å›mierciÄ…. W porównaniu do roku 2020 to wzrost o 77 proc. NajczÄ™stszÄ… przyczynÄ… samobójstw wÅ›ród nastolatków byÅ‚y problemy w szkole, niezrozumienie ze strony rodziców i rówieÅ›ników czy przeÅ›ladowanie w sieci.
Dane opublikowane na platformie „Å»ycie jest warte rozmowy” pokazujÄ…, że w wyniku samobójstw co 10 lat z mapy naszego kraju znika jedno miasto o wielkoÅ›ci zbliżonej do EÅ‚ku czy BeÅ‚chatowa. Na 28-osobowÄ… klasÄ™ przypada Å›rednio dwóch uczniów po próbie samobójczej. Każde samobójstwo i próba samobójcza wpÅ‚ywa nawet na 20 osób z najbliższego otoczenia.
– W naszym kraju każdego dnia w wyniku Å›mierci samobójczej umiera aż 15 osób, z czego 12 to mężczyźni. W sumie rocznie jest to 5 tys. osób, czyli dwa razy wiÄ™cej ofiar niż w przypadku wypadków samochodowych – mówi agencji Newseria Lifestyle dr Halszka Witkowska, autorka książki „Å»ycie mimo wszystko. Rozmowy o samobójstwie”.
Od okoÅ‚o 10 lat statystyki dotyczÄ…ce udanych prób samobójczych sÄ… podobne. Problem nasila siÄ™ jednak w dwóch grupach wiekowych.
– Możemy zaobserwować dwie tendencje wzrostowe. Jeżeli chodzi o seniorów, to w ciÄ…gu ostatniej dekady liczba samobójstw wzrosÅ‚a o 50 proc., natomiast jeżeli chodzi o zachowania samobójcze wÅ›ród dzieci i mÅ‚odzieży do 18. roku życia, to bardzo smutny byÅ‚ rok 2021, ponieważ mieliÅ›my wzrost takich zachowaÅ„ wÅ›ród mÅ‚odzieży aż o 77 proc. – mówi ekspertka.
Dane Policji za 2021 rok pokazujÄ… gwaÅ‚towny wzrost zachowaÅ„ samobójczych wÅ›ród mÅ‚odych osób. 1496 dzieci i nastolatków poniżej 18. roku życia podjęło próbÄ™ samobójczÄ… i aż 127 z tych prób zakoÅ„czyÅ‚o siÄ™ Å›mierciÄ…. Szczególnie niepokojÄ…cy jest wzrost aż o 101 proc. w grupie dziewczynek.
Eksperci wskazujÄ…, że nie ma jednej prostej odpowiedzi na pytanie, dlaczego ludzie odbierajÄ… sobie życie. Jest bowiem wiele czynników, które wpÅ‚ywajÄ… na takie dramatyczne decyzje. DorosÅ‚ych niewÄ…tpliwie niepokoi m.in. sytuacja gospodarcza, geopolityczna, wojna w Ukrainie, wysoka inflacja czy wzrost rat kredytów. MÅ‚odsi z kolei borykajÄ… siÄ™ z wieloma kompleksami, problemami w szkole, niezrozumieniem ze strony rodziców i rówieÅ›ników czy z przeÅ›ladowaniem w sieci.
– Nigdy nie mówimy o tym, że samobójstwo bierze siÄ™ z jednej podstawowej przyczyny. Mówimy o tzw. czynnikach ryzyka, czyli tych rzeczach, które wpÅ‚ywajÄ… na myÅ›li samobójcze, na podjÄ™cie próby samobójczej. WÅ›ród nich jest depresja, przedÅ‚użajÄ…ce siÄ™ problemy ekonomiczne, bezrobocie, samotność, rozwody czy problemy rodzinne. Nie bez znaczenia na pewno jest też rozdźwiÄ™k, jeżeli chodzi o warstwy finansowe, czyli spotkanie miÄ™dzy dużą biedÄ… a osobami zamożnymi – mówi dr Halszka Witkowska.
Temat samobójstw zawsze byÅ‚ tematem tabu. Ludzie nie rozumieli tego problemu, bali siÄ™ o tym rozmawiać, a jeÅ›li nawet dostrzegali jakieÅ› niepokojÄ…ce sygnaÅ‚y wÅ›ród bliskich osób lub w swoim otoczeniu, to nie mieli odwagi reagować. Dr Halszka Witkowska – specjalistka w dziedzinie suicydologii, wykorzystujÄ…c swojÄ… wiedzÄ™, doÅ›wiadczenie oraz garść statystyk, w najnowszej publikacji wyjaÅ›nia, co kryje siÄ™ za sÅ‚owem „samobójstwo”, i odpowiada na wiele trudnych pytaÅ„.
– W kwestii zachowaÅ„ samobójczych powinniÅ›my kÅ‚aść nacisk na życie, a nie na Å›mierć. O tym wÅ‚aÅ›nie piszÄ™ w mojej książce „Å»ycie mimo wszystko. Rozmowy o samobójstwie”. ChcÄ™ pokazać, że każdy z nas może udzielić pierwszej pomocy emocjonalnej i pomóc osobie w kryzysie samobójczym. Natomiast my w spoÅ‚eczeÅ„stwie nadal boimy siÄ™ takich osób i boimy siÄ™ zapytać o myÅ›li samobójcze, dlatego tak bardzo ważne jest, abyÅ›my caÅ‚y czas spoÅ‚ecznie pogÅ‚Ä™biali wiedzÄ™ na ten temat – mówi.
Gdy dzieci podejmujÄ… próby samobójcze, ich rodzice sÄ… przerażeni, bezsilni i czÄ™sto nie wiedzÄ…, dokÄ…d udać siÄ™ po pomoc. Tymczasem samobójstwom można zapobiegać, nie tylko uÅ‚atwiajÄ…c dostÄ™p do pomocy psychologicznej czy psychiatrycznej, ale także dziÄ™ki edukacji spoÅ‚ecznej. Konieczne jest także wdrażanie różnych programów profilaktycznych.
– W ramach projektu „Å»ycie warte jest rozmowy” utworzyliÅ›my pierwszÄ… w Polsce platformÄ™ pomocowo-edukacyjnÄ… dla osób w kryzysie samobójczym i ich bliskich. Na ZWJR.pl pomoc mogÄ… uzyskać nie tylko osoby, które sÄ… w kryzysie, ale także ci, którzy chcÄ… im pomóc, lub ci, którzy stracili kogoÅ› w wyniku samobójstwa. Prowadzimy konsultacje dla rodziców, którzy majÄ… dzieci z myÅ›lami samobójczymi lub po próbie, a także konsultacje dla szkóÅ‚, gdzie doszÅ‚o do próby samobójczej lub samobójstwa ucznia – mówi dr Halszka Witkowska.
Po raz pierwszy w Polsce Ministerstwo Zdrowia realizuje także Ogólnopolski Program Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym.
– SÄ… w nim punkty dotyczÄ…ce zarówno prowadzenia telefonu pomocowego dla osób w kryzysie samobójczym, jak i stworzenia standardów dla grup zawodowych, które spotykajÄ… siÄ™ na pierwszej linii frontu z osobami w kryzysie – mówi autorka książki „Å»ycie mimo wszystko. Rozmowy o samobójstwie”.